Η ευγονική έλκει την καταγωγή της από τη φιλελεύθερη ωφελιμιστική επιστημονική παράδοση της Μ. Βρετανίας και ειδικότερα από τον υγιεινιστικό οραματισμό του Francis Galton, εξαδέλφου του Κάρολου Δαρβίνου. Ο Γκάλτον το 1864 συνδυάζοντας τις αρχές της κληρονομικότητας και τις μεθόδους της κοινωνικής στατιστικής έκανε λόγο για ένα νέο επιστημονικό πεδίο, σκοπός του οποίου θα ήταν η διερεύνηση και εφαρμογή μηχανισμών διαφύλαξης του εθνικού βιολογικού κεφαλαίου, παράλληλα όμως και η αναζήτηση μεθόδων βελτίωσης της φυλετικής ταυτότητας ενός πληθυσμού και διασφάλισής της από νοσογόνους παράγοντες οι οποίοι συνδέονταν με τις στρεβλώσεις της κληρονομικότητας ή την κοινωνική παθογένεια. Ο ίδιος ο όρος πλάστηκε το 1883.
Ο σκοπός της ευγονικής θα επιτυγχανόταν είτε με τη λήψη νομοθετικών και ιατρικών μέτρων που θα απέβλεπαν στην ενδυνάμωση της φυλετικής ταυτότητας και της δημόσιας υγείας (θετική ευγονική) είτε με κρατικές παρεμβάσεις που ήταν σχεδιασμένες για να αποτρέψουν την αναπαραγωγή των παρεκκλινόντων, γενετικά βεβαρημένων και «αντικοινωνικών» μελών του εθνικού συνόλου, όπως η θέσπιση κωλυμάτων γάμου. Η ευγονική, επομένως, ιατρικοποιώντας κάθε μορφή απόκλισης/παρέκκλισης και αναζητώντας τελεσφόρες λύσεις για την κοινωνική παθογένεια στη βιολογία, είχε την αρμοδιότητα να δημιουργήσει αναχώματα και να αναστρέψει την προϊούσα ροπή προς τον εκφυλισμό, έμμονη ιδέα του Δυτικού κόσμου στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Στη δέσμη των προβλεπόμενων παρεμβάσεων περιλαμβάνονταν η έκτρωση, η στείρωση «επικίνδυνων» ατόμων και ομάδων και η καταναγκαστική ευθανασία των ανιάτων, των διανοητικά διαταραγμένων και των ψυχοπαθών (αρνητική ευγονική).
Σχηματίστηκε σταδιακά ένας εκτεταμένος κύκλος κρατών με επίκεντρο τη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ που απλωνόταν από τη Λατινική Αμερική έως τη Μέση Ανατολή και είχε ως κύριο μηχανισμό συσπείρωσης ένα ισχυρό σύνδεσμο μεταξύ του διεθνούς ευγονικού κινήματος, κοινωνικών μεταρρυθμιστών από όλο το ιδεολογικο-πολιτικό φάσμα και της κρατικής κοινωνικής πολιτικής. Ο σύνδεσμος αυτός ενδυναμώθηκε ακόμα περισσότερο στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, όταν η ευγονική αναγορεύτηκε σε επιστήμη αποκτώντας ακαδημαϊκό status και εμπνέοντας πρακτικές κοινωνικής μηχανικής, όπως οι οργανωμένες κρίσεις ηθικού πανικού. Πρακτικές που αποσκοπούσαν στον έλεγχο και την ιδεολογική συμμόρφωση του πληθυσμού. Τελικά η ευγονική έλαβε ιδιαίτερα ριζοσπαστική τροπή στο ναζιστικό καθεστώς καταλήγοντας μέσω της απανθρωποποίησης του «βιολογικο-φυλετικού εχθρού», εσωτερικού και εξωτερικού, και μέσω των πρακτικών της «εφαρμοσμένης βιολογίας» στο πρόγραμμα καταναγκαστικής ευθανασίας σε βάρος Γερμανών αρίων όλων των ηλικιών (Τ4) και στο ίδιο το Ολοκαύτωμα.
Το μικρό αυτό βιβλίο περιγράφει την οργανική συνάφεια των δυο μορφών της ευγονικής. Παρακολουθεί επίσης, σε αδρές γραμμές, την πορεία διολίσθησης της επιστημονικής κοινότητας των ευγονιστών, αλλά και των πολιτικών για τη δημόσια υγεία, από τη θετική ευγονική στην αρνητική. Η κυριαρχία της δεύτερης ανακόπτεται αυτονόητα στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η αρνητική ευγονική απαξιώνεται και δαιμονοποιείται. Όμως η θετική ευγονική επιβιώνει, παρά τον εξορκισμό της «δίδυμης αδελφής» της. Υφίσταται υβριδικές μεταμορφώσεις και μεταλλάξεις που –έστω και με συγκαλυμμένη μορφή- τείνουν να αποκτήσουν ιδιαίτερη δυναμική στις σύγχρονες κοινωνίες. Άλλοτε, υπό το σχήμα της καλής μάγισσας, η θετική ευγονική γίνεται πεδίο θεμελίωσης της θεραπευτικής γενετικής, άλλοτε λαμβάνει εργαλειακό και δυστοπικό χαρακτήρα («τράπεζες γενετικού υλικού», κλωνοποίηση, ταυτοποίηση μέσω του DNA), άλλοτε υποστυλώνει άτεγκτες δημογραφικές πολιτικές που αλλοτριώνουν το γυναικείο σώμα και καταργούν την ελευθερία της βούλησης (Κίνα), ενώ άλλοτε περιβάλλεται με τον μανδύα του υγιεινιστικού κινήματος εξυπηρετώντας όμως στην ουσία νέες μορφές χειραγώγησης στο πλαίσιο της εντεινόμενης παγκοσμιοποίησης (μεταλλαγμένοι σπόροι, γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα).
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΑπάντησηΔιαγραφή